Er zijn veel wintersportplaatsen die beweren de bakermat van het skiën te zijn. Afgelopen winter kreeg ik zowel in Lech am Arlberg als Mürren te horen dat de skisport – zoals we die vandaag de dag kennen – daar was begonnen. En een soortgelijk verhaal had ik ook als eens gehoord in St. Moritz. Maar waar werd de eerste skilift nou gebouwd?
De geschiedenis van het skiën
De geschiedenis van het skiën gaat al ver terug. In Noorwegen is een rotstekening van iemand op ski’s gevonden die al ruim 5000 jaar oud moet zijn. De Noor Sondre Norheim heeft ook een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het hedendaagse skiën, hij vond namelijk in 1850 de eerste “stijve” skibinding uit. Duizenden jaren geleden stonden we dus al op lange latten. Maar de liften, die zijn er "pas" sinds begin vorige eeuw.
De eerste sleepliften
In 1907 werd in Bödele in Vorarlberg in Oostenrijk het eerste “hulpmiddel om een berg op te komen” in gebruik genomen. De eerste skiliften waren een soort sleeën die door middel van een motor de berg op werden getrokken. Deze zogenaamde “Fruni” werden tot 1940 vooral in Zwitserland gebruikt. In 1908 werd in het Zwarte Woud in Eisenbach (vlakbij Feldberg) de eerste sleeplift geopend. Skiërs moesten zich vasthouden aan een soort tang en er werd gebruik gemaakt van waterkracht om de wintersporters omhoog te slepen. De eerste sleeplift - die echt lijkt op de huidige sleeplift - werd in december 1934 in Davos geopend.
Met dit soort grote sleeën werd men omhoog getrokken.
De gondelbaan
De geschiedenis van de gondelbaan gaat ook al lang terug en hier heeft zelfs een Nederlander een belangrijke rol in gespeeld. Adam Wiebe bouwde al in 1644 een soort gondelbaan om bouwmateriaal van Bischofsberg over de rivier naar de Bastionberg te vervoeren. In 1908 werd in Zwölfmalgreien bij Bolzano de eerste openbare personen gondellift in gebruik genomen, de Kohlerer Bahn. In dat zelfde jaar werd ook in het Zwitserse Grindelwald een gondellift geopend, welke na de eerste wereld oorlog weer is afgebroken.
De eerste stoeltjesliften
De eerste stoeltjeslift werd in 1936 ontwikkeld door ingenieur James Curran in Sun Valley. Deze lift is later verhuisd naar Boyne Mountain in Michigan waar sommige delen van deze lift nog steeds in gebruik zijn. In Europa zou de eerste stoeltjeslift in het westen van Tjechië in 1940 gebouwd zijn. Deze lift overbrugde 400 hoogtemeters van Ráztoka, naar Pustevny. Daarna volgden vele andere skigebieden in de Alpen.
Daar waar het allemaal begon
Maar staan al die grote bekende oorden nu wel aan de wieg van het huidige alpine-skiën? De Jungfrau region behoort zeker tot de eersten, aangezien hier in 1908 een gondelbaan werd geopend in het skigebied First bij Grindelwald. In Mürren (ook in de Jungfrau region) werd de eerste sleeplift in 1937 gebouwd. Ook St. Moritz was er vroeg bij met de opening van de eerste skilift in 1935. En Lech am Arlberg en St. Anton am Arlberg dan? In het gebied rond de Arlberg is het in Oostenrijk allemaal begonnen. In 1903 werd de eerste skischool geopend en in Zürs am Arlberg werd in 1937 de eerste skilift van Oostenrijk in gebruik genomen.
Niet één bakermat
De ontwikkelingen volgden elkaar dus snel op in meerdere gebieden tegelijk, en eigenlijk kunnen we niet spreken over “dé bakermat van het skiën”. Het zijn vooral de Engelsen geweest de huidige skigebieden in de Alpen hebben helpen ontwikkelen en zij kwamen veel in de hierboven genoemde plaatsen. Er werden steeds meer hotels en skiliften gebouwd waardoor het wintersport-toerisme zich verder ontwikkeld heeft. En ach, het staat toch mooi als jouw dorp al zo’n lange wintersport-geschiedenis heeft? Gewoon blijven volhouden dat het moderne skiën is begonnen op jouw berg!
Over Miranda
Eigenlijk is Miranda in het verkeerde land geboren. Wintersport is niet alleen een passie voor haar, je kunt het gerust een verslaving noemen. Ze reist regelmatig af naar de Alpen en praat ons vervolgens bij via haar blogs.